Sezon grypowy 2024/25 przyniósł niespotykany wzrost hospitalizacji i śmiertelności, szczególnie w grudniu i styczniu. W odpowiedzi na tę sytuację Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych uruchomiło unikalny projekt FluTer, którego jednym z koordynatorów jest dr hab. Piotr Rzymski z Zakładu Medycyny Środowiskowej naszej uczelni.
Projekt FluTer objął kilkanaście ośrodków w Polsce, gromadząc szczegółowe dane na temat hospitalizowanych pacjentów, ich chorób współistniejących, objawów oraz przebiegu infekcji. Nazwa nawiązuje do innych znakomitych projektów Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, takich jak SARSTer (dotyczący COVID-19) oraz EpiTer-2 (dotyczący wirusowego zapalenia wątroby typu C).
W styczniu 2025 r. w jednostkach biorących udział w projekcie odnotowano wzrost hospitalizacji o 630 proc. w porównaniu z analogicznym miesiącem rok wcześniej. Istotnie wzrosła również śmiertelność, osiągając niespotykany wcześniej poziom 11 proc. W związku z tym jednym z celów projektu FluTer było ustalenie, czy sytuacja w sezonie epidemicznym 2024/25 wynikała ze wzrostu patogenności wirusów grypy, które ulegają szybkim mutacjom, czy też ze zwiększonej podatności populacji.
Gwałtowny wzrost hospitalizacji i wewnątrzszpitalnej śmiertelności pacjentów z powodu grypy odnotowano na oddziałach zakaźnych biorących udział w projekcie FluTer w grudniu 2024 i styczniu 2025 r.
Przeprowadzona analiza nie potwierdziła wzrostu zjadliwości wirusów. Pacjenci hospitalizowani w sezonie 2024/25 nie różnili się istotnie od tych z sezonu 2023/24 pod względem wieku, płci, chorób współistniejących, profilu objawów grypy, częstości zapalenia płuc, parametrów stanu zapalnego oraz saturacji krwi tlenem. Większość chorych stanowili seniorzy zakażeni wirusami grypy typu A, obciążeni chorobami sercowo-naczyniowymi i metabolicznymi. Parametry pacjentów, którzy zmarli w przebiegu grypy, również były podobne w obu sezonach. W większości były to osoby w dziewiątej dekadzie życia, obciążone wielochorobowością, u których wystąpiło nadkażenie bakteryjne. Niemal wszyscy hospitalizowani pacjenci byli niezaszczepieni.
Uzyskane wyniki wskazują, że w sezonie 2024/25 mieliśmy do czynienia z tzw. epidemią wyrównawczą po pandemii COVID-19, która ograniczyła ekspozycję na wirusa grypy i osłabiła odporność populacji. Sytuację w Polsce dodatkowo pogarszają szybkie starzenie się społeczeństwa oraz niski poziom wyszczepialności, wynoszący zaledwie kilka procent w całej populacji i około 10 proc. wśród seniorów. Czyni to Polaków szczególnie podatnymi na grypę i jej konsekwencje.
Aby ograniczyć skutki kolejnych sezonów grypowych, konieczne są intensywne kampanie edukacyjne na rzecz szczepień, ułatwienie dostępu do leków przeciwwirusowych oraz dalsze monitorowanie epidemiologiczne w ramach projektu FluTer. Sezon 2024/25 pokazał, że grypa pozostaje poważnym zagrożeniem, a jej skutki można ograniczyć poprzez skuteczną profilaktykę i leczenie.
Źródła
- Rzymski P. 2025. Projekt FluTer. Wstępna analiza hospitalizacji z powodu grypy w sezonie 2024/2025. 8. Forum Wirusologiczne, 14-15 marca 2025, Warszawa.
- Rzymski, P., Piekarska, A., Pleśniak, R., Sznajder, D., Zarębska-Michaluk, D., Tomasiewicz, K., Piasecki, M., Pazgan-Simon, M., Hlebowicz, J., Turzańska, K., Mazur, W., Skwara, P., Sikorska, K., Czupryna, P., Piaszczyński, S., Flisiak, R., 2025. Unraveling Poland’s unprecedented influenza surge in early 2025: increased viral severity or post-pandemic vulnerability? Pharmacol. Rep. https://doi.org/10.1007/s43440-025-00731-8
- Rzymski, P., Pleśniak, R., Piekarska, A., Sznajder, D., Moniuszko-Malinowska, A., Tomasiewicz, K., Skwara, P., Zarębska-Michaluk, D., Turzańska, K., Piasecki, M., Hlebowicz, J., Sikorska, K., Mazur, W, Pazgan-Simon, M., Flisiak, R., 2025. Tracking clinical severity of influenza in adult hospitalized patients in 2024: Data from FluTer registry in Poland (w druku)
Kontakt: Piotr Rzymski, Zakład Medycyny Środowiskowej, rzymskipiotr[at]ump.edu.pl
Zezwalamy na bezpłatny przedruk artykułów ze strony pod wyłącznym warunkiem podania źródła artykułu. Prosimy o podanie następującego źródła: Nauka i Zdrowie – onauce.ump.edu.pl
Prezentowane treści mają charakter wyłącznie informacyjny oraz edukacyjny i nie powinny być interpretowane jako porady medyczne służące do diagnozowania lub leczenia.
