Naukowcy z naszego Uniwersytetu przebadali wodę z kranu pochodzącą z Poznania i okolic pod kątem obecności niebezpiecznych substancji per- i polifluoroalkilowych (PFAS). Wyniki są uspokajające.
PFAS to syntetyczne związki chemiczne obecne w wielu produktach codziennego użytku, takich jak patelnie z nieprzywierającą powłoką, ubrania czy opakowania na żywność. Ze względu na swoją trwałość nie rozkładają się łatwo i mogą kumulować się w środowisku, w tym w wodzie pitnej. Badania sugerują, że ich nadmierne spożycie może negatywnie wpływać na zdrowie – od zaburzeń pracy wątroby po zwiększone ryzyko niektórych nowotworów. W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia medialne sugerujące, że woda pitna w Polsce może być skażona PFAS. Problemem jest brak rutynowego monitoringu tych substancji, co oznacza, że ich rzeczywiste poziomy pozostawały nieznane.
Aby zweryfikować tę kwestię, naukowcy z naszego Uniwersytetu przeprowadzili badania, których inicjatorką i główną autorką jest doktorantka Zakładu Medycyny Środowiskowej, mgr Dominika Sikora. W ich ramach, przy użyciu certyfikowanych metod, przeanalizowano próbki wody pitnej z aglomeracji poznańskiej i okolic pod kątem obecności 20 kluczowych związków z grupy PFAS. Wyniki są pozytywne – tylko w czterech z osiemnastu badanych próbek wykryto śladowe ilości tych substancji, a ich stężenie było od 24 do 71 razy niższe niż dopuszczalne normy Unii Europejskiej (100 ng/L). Nawet przy codziennym spożyciu dwóch litrów takiej wody ekspozycja na PFAS wynosiłaby jedynie 6–19% uznanego za bezpieczny limitu.
Choć globalny problem zanieczyszczenia PFAS pozostaje istotnym tematem badań, lokalne wyniki pokazują, że mieszkańcy Poznania i okolic mogą bez obaw korzystać z wody z kranu. Naukowcy podkreślają jednak pilną potrzebę dalszych badań w innych regionach Polski, aby skuteczniej monitorować obecność tych związków. Wskazują, iż szczególną uwagę warto poświęcić nowym typom PFAS, które coraz częściej wykrywane są w środowisku. Dalsze badania mogą pomóc w ocenie ryzyka i wypracowaniu skutecznych strategii ochrony zdrowia publicznego.
Źródło
- Sikora D, Rzymski P, Poniedziałek B. 2025. Assessment of PFAS levels in drinking water: A case study from Poznań County (Poland). Chemosphere 377: 144326 https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2025.144326.
Kontakt: mgr Dominika Sikora, Zakład Medycyny Środowiskowej, dsikora[at]ump.edu.pl
Zezwalamy na bezpłatny przedruk artykułów ze strony pod wyłącznym warunkiem podania źródła artykułu. Prosimy o podanie następującego źródła: Nauka i Zdrowie – onauce.ump.edu.pl
Prezentowane treści mają charakter wyłącznie informacyjny oraz edukacyjny i nie powinny być interpretowane jako porady medyczne służące do diagnozowania lub leczenia.
