Ból pooperacyjny to jedno z największych wyzwań we współczesnej medycynie. Choć często uznawany jest za „nieuniknioną” konsekwencję operacji, jego skuteczne leczenie ma kluczowe znaczenie nie tylko dla komfortu pacjenta, lecz także dla przebiegu całego procesu zdrowienia. Odpowiednia kontrola bólu przyczynia się do szybszego powrotu do sprawności, zmniejsza ryzyko powikłań oraz skraca czas hospitalizacji.
W ostatnich latach zespół naukowców z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, pod kierownictwem dr n. med. Małgorzaty Reysner – specjalistki anestezjologii i intensywnej terapii – prowadził intensywne badania nad nowoczesnymi technikami znieczulenia regionalnego. Szczególną uwagę poświęcono tzw. blokadom nerwów obwodowych i ich wpływowi na łagodzenie bólu, ograniczenie reakcji zapalnej organizmu oraz przyspieszenie rehabilitacji pooperacyjnej.
W badaniach przeprowadzonych zarówno u dzieci, jak i u dorosłych potwierdzono wysoką skuteczność kilku nowoczesnych technik blokad. Wśród nich wyróżniają się:
- PENG (Pericapsular Nerve Group Block) – stosowany głównie podczas operacji stawu biodrowego,
- ESPB (Erector Spinae Plane Block) – wykorzystywany przy zabiegach w obrębie kręgosłupa,
- iPACK oraz blok kanału przywodziciela – stosowane w zabiegach endoprotezoplastyki stawu kolanowego,
- Blokada nerwu kulszowego z dodatkiem deksametazonu – skuteczna szczególnie w leczeniu bólu po operacjach stóp u dzieci.
Zastosowanie tych technik niesie za sobą szereg wymiernych korzyści dla pacjentów. Przede wszystkim pozwalają one na znaczące ograniczenie bólu bezpośrednio po operacji. Dzięki precyzyjnemu działaniu blokad, pacjenci znacznie rzadziej wymagają podawania silnych leków opioidowych, które – mimo swojej skuteczności – wiążą się z ryzykiem wielu działań niepożądanych, takich jak senność, nudności, zaparcia czy nawet uzależnienie.
Co więcej, badania wykazały, że stosowanie blokad wpływa korzystnie na tzw. wskaźniki stresu zapalnego organizmu (takie jak NLR i PLR). Oznacza to, że organizm lepiej radzi sobie z reakcją zapalną wywołaną operacją, co w praktyce przekłada się na szybsze gojenie ran i sprawniejszą rekonwalescencję.
Z perspektywy pacjenta szczególnie istotne jest to, że zastosowanie nowoczesnych blokad umożliwia rozpoczęcie rehabilitacji już w pierwszej dobie po zabiegu. Wczesna mobilizacja pozwala zmniejszyć ryzyko powikłań takich jak zakrzepica, zapalenie płuc czy zanik mięśni, a także znacząco poprawia komfort psychiczny chorego.
Należy podkreślić, że wszystkie badane techniki charakteryzują się wysokim poziomem bezpieczeństwa i mogą być indywidualnie dostosowywane do potrzeb konkretnego pacjenta – niezależnie od wieku czy rodzaju zabiegu chirurgicznego. Oznacza to, że leczenie bólu pooperacyjnego może być zarówno skuteczne, jak i maksymalnie bezpieczne.
Nowoczesne blokady nerwowe to przykład tego, jak medycyna może skutecznie łączyć zaawansowaną wiedzę naukową z praktyką kliniczną – z korzyścią dla pacjenta. Coraz więcej wskazuje na to, że popularne niegdyś przekonanie „po operacji musi boleć” odchodzi w niepamięć. Dzięki osiągnięciom współczesnej anestezjologii – nareszcie – ból pooperacyjny można kontrolować skutecznie i nowocześnie.
Kontakt: dr n.med. Małgorzata Reysner Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, mreysner[at]ump.edu.pl
Zezwalamy na bezpłatny przedruk artykułów ze strony pod wyłącznym warunkiem podania źródła artykułu. Prosimy o podanie następującego źródła: Nauka i Zdrowie – onauce.ump.edu.pl
Prezentowane treści mają charakter wyłącznie informacyjny oraz edukacyjny i nie powinny być interpretowane jako porady medyczne służące do diagnozowania lub leczenia.
